PROMO  Kako izbjeći istovremenu infekciju gripom i koronavirusom

Bliži se sezona gripe, a ove godine stiže nam usred epidemije novog koronavirusa koja ne jenjava. U takvoj situaciji lako može da se dogodi da sve ostale bolesti i zaraze padnu u drugi plan, ali ne zavaravajte se: to što se fokus medija i javnosti premjestio na borbu s globalnom epidemijom ne znači da su gripa i druge zarazne bolesti na pauzi. 

Istovremena infekcija koronavirusom i gripom je moguća

Iako se čini da je gripa pala u drugi plan, kroz koji mesec i on će nas podsjetiti na svoje postojanje. Gripa je jedna od najpodcjenjenijih bolesti današnjice. Uz to što svake godine mutira, pa je zbog toga potrebno na početku svake sezone ponovo stvoriti imunitet vakcinacijom, gripa može imati smrtonosne posljedice za osjetljive grupe poput starijih od 65 godina, pacijenta oboljelih od dijabetesa ,hroničnih plućnih i kardiovaskularnih bolesnika. Osim što su iste grupe građana ugrožene gripom i koronavirusom, obe bolesti imaju i vrlo sličan put prenošenja, kao i simptome. Iako se koronavirus manifestuje drugačije kod svake oboljele osobe – od potpunog izostanka simptoma do teških plućnih komplikacija – kod pojave prvih simptoma koji bi mogli da ukazuju na gripu, biće potpuno nemoguće reći da li se radi o gripi ili koronavirusu bez testiranja. Epidemija gripe, ukoliko izbije, mogla bi da uzrokuje dodatno opterećenje zdravstvenog sistema i da oteža borbu s koronavirusom. Ali, nije sve tako beznadežno kao što izgleda na prvi pogled, najprije zato što je jednu od tih epidemija moguće spriječiti, protiv gripe možemo da se vakcinišemo.

Epidemiološke mjere koje sprovodimo protiv koronavirusa jednako su efikasne i protiv gripe, ali, većini je teško da se pridržava tih mjera u potpunosti i stopostotno. Potpuna izolacija i uvođenje karantina, kako se već pokazalo, nije održiv način života. Vožnja javnim prevozom, posjete u bolnicama, odlazak kod zubara ili doktora, a ako baš “imamo sreće”, čak i malo porodično okupljanje u zatvorenom može biti potencijalni izvor zaraze. Kao što prenosilac korone može biti osoba bez simptoma, tako se i gripa prenosi prije nego što se pojave prvi simptomi. Zapravo, u prva dva dana zaraze virusom gripe, zaražena osoba se i dalje ojseća prilično dobro i samim tim nehotice prenosi virus ljudima sa kojima je u kontaktu, na primjer u kancelariji, u slobodno vrijeme ili kod kuće. Vakcinacija protiv gripe je efikasan način da zaštitimo sebe i druge i spriječimo širenje infekcije. Sprječavanjem gripe za koji nam je dostupna vakcina, oslobodićemo bolničke resurse za ljude koji pate od koronavirusa, što vakcinaciju protiv gripe čini jednom od odgovornijih postupaka koje možemo učiniti.

U slučaju sumnje na COVID-19 treba sačekati vakcinaciju protiv gripe

Kod osoba za koje se sumnja ili im je potvrđen koronavirus, za vakcinaciju treba sačekati povlačenje simptoma i dvostruko negativan test na koronavirus. Takođe, svi kojima je predviđena mjera samoizolacije treba da sačekaju prestanak trajanja te mjere kako bi se vakcinisali.

Ne propustite redovnu imunizaciju djece tokom epidemije

Smjernice i preporuke koje se primjenjuju u vrijeme epidemije koronavirusa predstavljaju izazov za roditelje koji treba da sprovode redovnu imunizajciju dece. Ne preskačite vakcine na svoju ruku, već s pedijatrom razgovarajte o planu imunizacije i mogućim rizicima, pa nastavite imunizaciju čim okolnosti to dozvole. Većina djece ne pripada grupi s rizikom od koronavirusa, a bolesti protiv kojih se redovno vakcinišu u ranom djetinjstvu i predškolskom periodu predstavljaju veliki rizik za sve.

Vakcina protiv gripe stigla u Srbiju

Postoje dva problema koja u velikoj mjeri određuju sastav i način davanja vakcina protiv gripe, a to je postojanje većeg broja različitih virusa koji istovremeno cirkulišu u populaciji (dva A podtipa i dve B linije) i genetska nestabilnost virusa. Zbog toga se vakcine protiv gripe prave svake godine i uključuju sojeve koji su izmjenjeni od prethodne sezone na osnovu preporuka Svjetske zdravstvene organizacije, pri čemu te vakcine uvijek sadrže više sojeva (trovalentne i četvorovelentne vakcine), osim u pandemijama kada se prave monovalentne vakcine protiv pandemijskog soja (npr. za H1N1 2009. godine). Svaka trovalentna sezonska vakcina protiv gripe sadrži oba podtipa influence A virusa (H1N1 i H3N2) i jednu liniju influence B za koju se predviđa da će da dominira u nastupajućoj sezoni. Ipak, pošto ta procjena može biti pogrešna, SZO je 2013. godine preporučila uvođenje četvorovalentne vakcine koja pored oba A podtipa, sadrži i obe B linije, što omogućava  veću efikasnost te vakcine. Četvorovalentna vakcina se sve više upotrebljava u svijetu i polako zamjenjuje trovalentnu vakcinu u mnogim zemljama, uključujući tu i Srbiju u kojoj je četvorovalentna vakcina uvedena 2019. godine, a dostupna je i ove godine.

Vakcina protiv novog koronavirusa ulazi u završnu fazu testiranja

Svima je već postalo jasno da će nas samo vakcina protiv koronavirusa vratiti u stanje “normalnosti” kakvo smo imali prije epidemije. Ali, koliko smo realno blizu vakcine? S obzirom na to da su bolest i patogen poznati manje od godinu dana, mogli bismo da kažemo da smo vrlo blizu. Veliki broj vakcina je trenutno u fazi izrade, a veliki broj istraživačkih grupa i proizvođača udružio je snage u ovom poduhvatu, a istraživanje i razvoj kapaciteta podržani su velikim ulaganjem država i organizacija. Primjenjuju se inovativne napredne tehnologije, a paralelno se razvijaju različite vrste vakcina poput RNK, DNK, inaktivisane, vektorske i sa rekombinantnim S proteinom. Da bi vakcine bile odobrene za upotrebu, moraju prvo da ispune određene uslove (rijetke neželjene reakcije), efikasnost (efekat jake imunološke reakcije u idealnoj pojedinačnoj dozi) i proizvodnju (mogućnost proizvodnje velikih količina u kratkom vremenu, relativno niske cijene i dostupnost na globalnom nivou). S gotovo 200 kandidata za vakcinu u razvoju, 35 u kliničkim studijama i 9 u trećoj fazi, naučnici su sigurni da će se jedna ili više vakcina protiv novog koronavirusa koristiti tokom 2021. godine.

Do tada, sve što treba da uradimo je da damo sve do sebe da zaštitimo sebe i druge: nosimo maske, držimo distancu, redovno peremo i dezinfikujemo ruke, izbjegavamo okupljanja više ljudi i vakcinišemo se protiv gripe.

Tekst realizovan u suradnji sa Sanofi Pasteur

MAT-BA-2000240-1.0-11/2020